عوامل برکت‌ زا و برکت‌ زدا با نگاهی به دعای حضرت نوح

قال الله تبارک و تعالى: «رَبِّ أَنزِلْنِی مُنزَلًا مُّبَارَکًا وَ أَنتَ خَیْرُ الْمُنزِلِینَ؛ پروردگارا! ما را در جایگاهی پر خیر و برکت فرود آر که تو بهترین فرودآورندگانی!»
 

حضرت نوح (ع) در قرآن کریم

حضرت نوح (ع) سومین پیامبری است که در قرآن بعد از حضرت آدم و ادریس (ع) از او یاد شده است. ایشان نخستین پیامبر اولوالعزم است که 43 مرتبه نامش در سور مختلف قرآن از جمله سوره نوح آمده است و 114 آیه به او اختصاص یافته است. خداوند بر او سلام فرستاد و او را عبد صالح و شکور خوانده است. 950 سال به تبلیغ پرداخت و اول کسی است که قرآن او را به ذکر بسم الله در امور یاد کرده است.

این پیامبر بزرگ الهی در راه تبلیغ دین و توحید، آزار و استهزای فراوانی تحمل کرد. شرح صدر، زبان مهرآمیز، احسان به مردم، استقامت، خیرخواهی و اصلاح امور از فضایل اوست.

در برابر ملحدانی که می‌گفتند «إِنَّا لَنَرَاکَ فِی ضَلَالٍ مُّبِینٍ؛ ما تو را در گمراهی آشکار می‌بینیم.» گفت: «یَا قَوْمِ لَیْسَ بِی ضَلَالَةٌ وَلَکِنِّی رَسُولٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِینَ * أُبَلِّغُکُمْ رِسَالَاتِ رَبِّی وَ أَنصَحُ لَکُمْ؛ ای قوم! هیچ گمراهی در من نیست بلکه من فرستاده‌ای از سوی پروردگار جهانیانم، من پیام‌های پروردگارم را به شما می‌رسانم و خیرخواه شما هستم.»

مراحل زندگی حضرت نوح (ع)

1. مرحله رسالت و دعوت

او شبانه‌روز قومش را دعوت می‌کرد. «رَبِّ إِنِّی دَعَوْتُ قَوْمِی لَیْلًا وَ نَهَارًا؛ پروردگارا! من قوم خود را شب و روز (به سوی تو) دعوت کردم.»، «ثُمَّ إِنِّی دَعَوْتُهُمْ جِهَارًا * ثُمَّ إِنِّی أَعْلَنتُ لَهُمْ وَ أَسْرَرْتُ لَهُمْ إِسْرَارًا؛ سپس من آنها را با صدای بلند (به اطاعت فرمان تو) دعوت کردم، سپس آشکارا و نهان (حقیقت توحید و ایمان را) برای آنان بیان داشتم!»

قوم نوح در برابر این تلاش، او را تکذیب و اقدام به شبهه‌افکنی کردند و تنها عده اندکی ایمان آوردند. «مَا آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ؛ ایمان نیاوردند به او مگر افراد کمی.»

حضرت نوح (ع) نه تنها عقب‌نشینی نکرد، بلکه با شجاعت گفت: همه تلاش‌های خود را بکنید من تکیه‌گاهم خداست و هرگز سست نخواهم شد «فَعَلَى اللَّهِ تَوَکَّلْتُ فَأَجْمِعُوا أَمْرَکُمْ وَ شُرَکَاءَکُمْ؛ من بر خدا توکل کردم پس شما ساز و برگ خودتان و معبودهایتان را جمع کنید.»
 

2. مرحله یأس از هدایت و ساختن کشتی

او بعد از ناامیدی از هدایت مردم، آنها را نفرین کرد «وَ قَالَ نُوحٌ رَّبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْکَافِرِینَ دَیَّارًا؛ نوح گفت: پروردگارا! هیچ یک از کافران را بر روی زمین باقی مگذار!»

خداوند به او فرمان داد کشتی بساز. «اِصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنَا وَ وَحْیِنَا»
 

3. مرحله عذاب و طوفان

در نهایت با نفرین آن حضرت و وعده الهی عذاب آمد و قوم سرکش او را نابود کرد.
 

4. مرحله نجات مؤمنان

«وَ نَجَّیْنَاهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْکَرْبِ الْعَظِیمِ؛ حضرت نوح و خاندانش را از اندوه بزرگ رهایی بخشیدیم.»

طبق پاره‌ای روایات 500 سال دیگر زندگی کرد.

در روایات ویژگی‌هایی برای آن حضرت ذکر شده است، مانند:

امام صادق (ع) فرمود:
«کَانَ اسْمُ نُوحٍ عَبْدَ الْغَفَّارِ وَ إِنَّمَا سُمِّیَ نُوحاً لِأَنَّهُ کَانَ یَنُوحُ عَلَى نَفْسِهِ؛ نام نوح، عبدالغفار بود و او را بدین سبب نوح نامیدند که بر خود مى‌نالید و نوحه و زارى مى‌کرد.»

امام باقر و امام صادق (ع) فرمودند:
حضرت نوح (ع) هر صبح و شام این دعا را می‌خواند: «اَللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ أَنَّ مَا أَصْبَحَ أَوْ أَمْسَى بِی مِنْ نِعْمَةٍ فِی دِینٍ أَوْ دُنْیَا فَمِنْکَ وَحْدَکَ لَا شَرِیکَ لَکَ لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الشُّکْرُ بِهَا عَلَیَّ حَتَّى تَرْضَى وَ بَعْدَ الرِّضَى فَهَذَا کَانَ شُکْرَهُ»
 
شرح دعا
آن حضرت هنگامی‌که بر کشتی سوار شد و روی آب قرار گرفت، گفت: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی نَجَّانَا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ؛ ستایش برای خدایی است که ما را از قوم ستمگر نجات بخشید.» خدا به او تعلیم داد تا دعا کند، خدا او را در منزلگاه پربرکتی فرود آورد «مُنزَلًا مُّبَارَکًا» سرزمینی که برکات فراوانی داشته باشد تا نجات‌یافتگان با آسودگی خاطر زندگی کنند.

در روایتی از رسول خدا (ص) آمده که به امیرالمؤمنین (ع) فرمودند:

«یَا عَلِیُّ إِذَا نَزَلْتَ مَنْزِلاً فَقُلِ اللَّهُمَّ أَنْزِلْنِی مُنْزَلاً مُبارَکاً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْمُنْزِلِینَ؛ یا علی! هنگامی‌که در جایی منزل اختیار می‌کنی بگو پروردگارا! ما را در منزلگاهی مبارک فرود آور که تو بهترین فرودآورندگانی.»

برکت در لغت به معنای ثبات و دوام است، در قرآن کریم با صیغه‌های بارکنا، تبارک، مبارکاً و برکات آمده است.

برکت گاهی در افراد است، حضرت عیسی (ع) می‌گفت «وَ جَعَلَنِی مُبَارَکًا»، گاهی در مکان‌هاست «إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکًا»، «فِی الْبُقْعَةِ الْمُبَارَکَةِ»، گاهی در اشیا است «وَ هَذَا کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَکٌ» و گاهی در زمان‌هاست «إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةٍ مُّبَارَکَةٍ».

برکت در هر چیز، خیر مستمر و فراوان است که متناسب با کارکرد آن چیز است؛ به عنوان مثال برکت در نسل، فراوانی فرزندان است، برکت در وقت و عمر، استفاده فراوان و مطلوب از آن است، برکت در شخص به اعتبار پرثمر بودن آن است.

اسباب و عوامل برکت‌زا

برکت به معنای فزونی و کثرت و خجستگی، گاهی در کیفیت است و گاهی در کمیت. عوامل برکت‌زا عبارتند از:
 

1. تقوا

«وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ؛ اگر مردم شهرها ایمان می‌آوردند و تقوا پیشه می‌کردند قطعاً برکاتی از آسمان و زمین را بر انسان می‌گشودیم.»
 

2. عدالت

علی (ع) می‌فرماید:
«بِالْعَدْلِ تَتَضَاعَفُ اَلْبَرَکَاتُ؛ به سبب عدالت برکات زیاد می‌شود.»
 

3. رفق و مدارا

رسول خدا (ص) می‌فرماید:
«إِنَّ فِی الرِّفْقِ الزِّیَادَةَ وَالْبَرَکَةَ؛ همانا در رفق و مدارا فزونی و برکت است.»
 

4. قناعت

رسول خدا (ص) می‌فرماید:
«اَلْقَنَاعَةُ بَرَکَةٌ؛ قناعت سبب برکت است.»
 

5. اطاعت و خشنودی خدا

امام رضا (ع) فرمود:
 «أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى نَبِیٍّ مِنَ الْأَنْبِیَاءِ إِذَا أُطِعْتُ رَضِیتُ وَ إِذَا رَضِیتُ بَارَکْتُ وَ لَیْسَ لِبَرَکَتِی نِهَایَةٌ؛ خداوند به یکی از پیامبرانش وحی کرد هنگامی‌که اطاعت شوم، خشنود شوم و اگر خشنود شوم، برکت می‌دهم و برای برکت من پایانی نیست.»
 

6. زکات و مواسات با مؤمنان

علی (ع) می‌فرماید:
«یَا کُمَیْلُ الْبَرَکَةُ فِی مَالِ مَنْ آتَى الزَّکَاةَ وَ وَاسَى الْمُؤْمِنِینَ وَ وَصَلَ الْأَقْرَبِینَ؛ ای کمیل! برکت در مال کسی است که زکات می‌دهد و با مؤمنان مواسات و برادری می‌کند و به خویشاوندان سر می‌زند.»
 

7. صداقت

رسول خدا (ص) می‌فرماید:
«إِذَا التَّاجِرَانِ صَدَقَا بُورِکَ لَهُمَا؛ دو بازرگانی که راست بگویند برکت به آنها داده می‌شود.»
 

اسباب و عوامل برکت‌زدا

برخی گناهان و خطاها موجب برکت‌زدایی از زندگی می‌شود؛ مهمترین این عوامل عبارتند از:
 

1. خیانت، دزدی، شراب‌خواری و زنا

رسول خدا (ص) می‌فرماید:
«أَرْبَعٌ لَا تَدْخُلُ بَیْتاً وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ إِلَّا خَرِبَ وَ لَمْ یُعْمَرْ بِالْبَرَکَةِ الْخِیَانَةُ وَالسَّرِقَةُ وَ شُرْبُ الْخَمْرِ وَالزِّنَاءُ؛ چهار چیز است اگر یکی از آنها وارد خانه‌ای شود آن را ویران می‌کند و با برکت آباد نگردد: خیانت، دزدی، شراب‌خواری و زنا.»
 

2. حبس حقوق مردم

رسول خدا (ص) می‌فرماید:
«مَنْ حَبَسَ عَنْ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ شَیْئاً مِنْ حَقِّهِ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ بَرَکَةَ الرِّزْقِ إِلَّا أَنْ یَتُوبَ؛ هر کس چیزی از حق برادر مسلمانش را نگه دارد، خداوند برکت روزی را بر او حرام می‌کند مگر آن‌که توبه کند.»
 

3. غش و فریب مسلمان

رسول خدا (ص) می‌فرماید:
«مَنْ غَشَّ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ نَزَعَ اللَّهُ عَنْهُ بَرَکَةَ رِزْقِهِ؛ هر کس برادر مسلمانش را فریب دهد، خداوند برکت روزی‌اش را از او می‌گیرد.»
 

4. اسراف

امام صادق (ع) می‌فرماید:
«إِنَّ مَعَ الْإِسْرَافِ قِلَّةَ الْبَرَکَةِ؛ همانا با اسراف برکت گم می‌شود.»
 

5. فحاشی به مسلمین

«مَنْ فَحُشَ عَلَى أَخِیهِ الْمُسْلِمِ نَزَعَ اللَّهُ مِنْهُ بَرَکَةَ رِزْقِهِ وَ وَکَلَهُ إِلَى نَفْسِهِ وَ أَفْسَدَ عَلَیْهِ مَعِیشَتَهُ؛ هر کس به برادر مسلمانش فحش داد، خداوند برکت روزی‌اش را از او می‌گیرد و او را به خودش واگذار می‌کند و زندگی‌اش را برایش تباه می‌کند.»
 

6. گناه و جنایت

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید:
«إِذَا ظَهَرَتِ الْجِنَایَاتُ ارْتَفَعَتِ الْبَرَکَاتُ؛ هرگاه گناهان بسیار آشکار شود، برکت‌ها از میان می‌رود.»
 

7. نگهداری آلات لغو و حرام

رسول خدا (ص) می‌فرماید:
«لَا تَدْخُلُ الْمَلاَئِکَةُ بَیْتاً فِیهِ خَمْرٌ أَوْ دَفٌّ أَوْ طُنْبُورٌ أَوْ نَرْدٌ وَ لَا یُسْتَجَابُ دُعَاؤُهُمْ وَ یَرْفَعُ اللَّهُ عَنْهُمُ الْبَرَکَةَ؛ فرشتگان در خانه‌ای که در آن خمر، آلات موسیقی حرام، طنبور و نرد باشد وارد نمی‌شوند، دعایشان نیز مستجاب نمی‌شود و خداوند برکت را از آنها رفع می‌کند.»
 

8. سوگند خوردن

امیرالمؤمنین (ع) در بازار می‌فرمود:
«إِیَّاکُمْ وَالْحَلْفَ فَإِنَّهُ یُنَفِّقُ السِّلْعَةَ وَ یَمْحَقُ الْبَرَکَةَ؛ از قسم خوردن بپرهیزید چرا که کالا را تلف می‌کند و برکت را از بین می‌برد.»
 

9. دوری از علما

رسول خدا (ص) می‌فرماید:
«سَیَأْتِی زَمَانٌ عَلَى النَّاسِ یَفِرُّونَ مِنَ الْعُلَمَاءِ کَمَا یَفِرُّ الْغَنَمُ مِنَ الذِّئْبِ ابْتَلَاهُمُ اللَّهُ بِثَلاَثَةِ أَشْیَاءَ الْأَوَّلُ یَرْفَعُ الْبَرَکَةَ مِنْ أَمْوَالِهِمْ وَالثَّانِی سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ سُلْطَاناً جَائِراً وَالثَّالِثُ یَخْرُجُونَ مِنَ الدُّنْیَا بِلَا إِیمَانٍ؛ به زودی بر مردم زمانی می‌آید که از علما فرار می‌کنند مانند فرار کردن گوسفند از گرگ، در چنین زمانی خداوند آنها را به سه چیز مبتلا می‌سازد: 1- برکت از اموالشان برداشته می‌شود، 2- خداوند بر آنها پادشاه ستمگر را مسلط می‌سازد، 3- از دنیا بی‌ایمان بیرون می‌روند.»
 

10. سستی در نماز

رسول خدا (ص) به حضرت زهرا (س) فرمود:
در سستی به نماز 15 اثر منفی است، یکی آن است که «یَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَکَةَ مِنْ رِزْقِهِ؛ خداوند برکت را از رزق او می‌برد.»
 
داستان
1. رسول خدا (ص) در شب زفاف حضرت زهرا (س) چند دعا کرد از جمله «اَللَّهُمَّ بَارِکْ فِیهِمَا وَ بَارِکْ لَهُمَا فِی بَنَائِهِمَا؛ خدایا به آن دو و فرزندانشان برکت بده.»
2. جابر بن عبدالله انصاری 7 می‌گوید روزی رسول خدا (ص) نماز عصر را با ما خواند و پس از نماز در محراب نشست و مردم اطراف او گرد آمدند. در این هنگام عرب بادیه‌نشینی وارد شد و عرض کرد: ای رسول خدا! من گرسنه‌ام، لباس مناسبی ندارم، پولی هم ندارم و مقروض هستم، کمکم کنید.

پیامبر اکرم (ص) به بلال فرمودند: او را به خانه دخترم فاطمه ببر، بگو پدرت فرستاده است؛ بلال او را همراه برد؛ حضرت زهرا (س) گردنبند خود را که هدیه دختر حمزه بود از گردن باز کرد و به بلال دادند و فرمودند: این را به پدرم بده تا مشکل این مرد را حل کند. بلال گردنبند را نزد رسول خدا (ص) آورد، پیامبر اکرم (ص) فرمودند: چه کسی این گردنبند را می‌خرد؟ عمار بن یاسر برخاست و آن را خرید و سائل را به منزل برد، لباس و غذا و پول به او داد سپس گردنبند را برگرداند. غلامی که گردنبند را آورده بود برای حضرت زهرا (س) به دستور آن حضرت آزاد شد. غلام لبخندی زد و گفت: چه گردنبند بابرکتی! گرسنه‌ای را سیر کرد، برهنه‌ای را پوشاند، فقیری را غنی کرد، بنده‌ای را آزاد کرد، در نهایت هم نزد صاحبش برگشت.

3. جوانی نزد امام صادق (ع) آمد و عرض کرد سرمایه ندارم. امام فرمود: درستکار باش! خداوند روزی تو را می‌رساند. جوان از نزد امام (ع) بیرون آمد. در راه کیسه‌ای پیدا کرد که 700 دینار در آن بود. با خود گفت به فرمایش امام عمل کنم، درستکار باشم. به بازار آمد، اعلام کرد کیسه‌ای یافته‌ام. صاحب آن پیدا شد و کیسه‌اش را گرفت. صاحب پول 70 دینار به رضایت خود به آن جوان به عنوان پاداش داد. جوان نزد امام صادق (ع) برگشت و قضیه را گفت. امام هم 30 دینار به او داد. او با همین 100 دینار تجارت کرد و ثروتمند شد.

 
پینوشت:
مؤمنون، 29.
«سَلَامٌ عَلَى نُوحٍ فِی الْعَالَمِینَ» صافات، 79.
«ذُرِّیَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ کَانَ عَبْدًا شَکُورًا» اسراء، 3.
«وَ قَالَ ارْکَبُوا فِیهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَ مُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ» هود، 41.
«قَالَ الْمَلَأُ مِن قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاکَ فِی ضَلَالٍ مُّبِینٍ» اعراف، 60.
«قَالَ یَا قَوْمِ لَیْسَ بِی ضَلَالَةٌ وَلَکِنِّی رَسُولٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِینَ * أُبَلِّغُکُمْ رِسَالَاتِ رَبِّی وَ أَنصَحُ لَکُمْ وَ أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ» همان، 61و62.
ر.ک. القصص القرآنی، سیدمحمدباقر حکیم، ص162.
نوح، 5.
همان، 8و9.
«حَتَّى إِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَ فَارَ التَّنُّورُ قُلْنَا احْمِلْ فِیهَا مِن کُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ وَ أَهْلَکَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ وَ مَنْ آمَنَ وَ مَا آمَنَ مَعَهُ إِلَّا قَلِیلٌ» هود، 40.
«وَاتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ نُوحٍ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ یَا قَوْمِ إِن کَانَ کَبُرَ عَلَیْکُم مَّقَامِی وَ تَذْکِیرِی بِآیَاتِ اللَّهِ فَعَلَى اللَّهِ تَوَکَّلْتُ فَأَجْمِعُوا أَمْرَکُمْ وَ شُرَکَاءَکُمْ ثُمَّ لَا یَکُنْ أَمْرُکُمْ عَلَیْکُمْ غُمَّةً ثُمَّ اقْضُوا إِلَیَّ وَ لَا تُنظِرُونِ» یونس، 71.
نوح، 26.
«فَأَوْحَیْنَا إِلَیْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنَا وَ وَحْیِنَا فَإِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَ فَارَ التَّنُّورُ فَاسْلُکْ فِیهَا مِن کُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ وَ أَهْلَکَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَ لَا تُخَاطِبْنِی فِی الَّذِینَ ظَلَمُوا إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ» مؤمنون، 27.
صافات، 76.
«عَاشَ نُوحٌ (ع) أَلْفَیْ سَنَةٍ وَ خَمْسَمِائَةِ سَنَةٍ مِنْهَا ثَمانُمِائَةٍ وَ خَمْسُونَ سَنَةً قَبْلَ أَنْ یُبْعَثَ وَ أَلْفُ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِینَ عاماً وَ هُوَ فِی قَوْمِهِ یَدْعُوهُمْ وَ مِائَتَا سَنَةٍ فِی عَمَلِ السَّفِینَةِ وَ خَمْسُمِائَةِ عَامٍ بَعْدَ مَا نَزَلَ مِنَ السَّفِینَةِ...» بحارالانوار، ج11، ص285.
همان، ص286.
همان، ص290.
«فَإِذَا اسْتَوَیْتَ أَنتَ وَ مَن مَّعَکَ عَلَى الْفُلْکِ فَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی نَجَّانَا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ» مؤمنون، 28.
«وَ قُل رَّبِّ أَنزِلْنِی مُنزَلًا مُّبَارَکًا وَ أَنتَ خَیْرُ الْمُنزِلِینَ» همان، 29.
بحارالانوار، ج73، ص248.
«وَ جَعَلَنِی مُبَارَکًا أَیْنَ مَا کُنتُ وَ أَوْصَانِی بِالصَّلَاةِ وَالزَّکَاةِ مَا دُمْتُ حَیًّا» مریم، 31.
«إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکًا وَ هُدًى لِّلْعَالَمِینَ» آل‌عمران، 96.
«فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِیَ مِن شَاطِئِ الْوَادِ الْأَیْمَنِ فِی الْبُقْعَةِ الْمُبَارَکَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ أَن یَا مُوسَى إِنِّی أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ» قصص، 30.
«وَ هَذَا کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَکٌ مُّصَدِّقُ الَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ وَ لِتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَ مَنْ حَوْلَهَا وَالَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُونَ» انعام، 92.
«إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةٍ مُّبَارَکَةٍ إِنَّا کُنَّا مُنذِرِینَ» دخان، 3.
ر.ک. الخیر و البرکة فی القرآن و الحدیث، محمدی ری‌شهری.
«وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَکِن کَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُم بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ» اعراف، 96.
غرر الحکم و درر الکلم، ج1، ص297.
«إِنَّ فِی الرِّفْقِ الزِّیَادَةَ وَالْبَرَکَةَ وَ مَنْ یُحْرَمِ الرِّفْقَ یُحْرَمِ الْخَیْرَ» الکافی، ج2، ص119.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج15، ص231.
«أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى نَبِیٍّ مِنَ الْأَنْبِیَاءِ إِذَا أُطِعْتُ رَضِیتُ وَ إِذَا رَضِیتُ بَارَکْتُ وَ لَیْسَ لِبَرَکَتِی نِهَایَةٌ وَ إِذَا عُصِیتُ غَضِبْتُ وَ إِذَا غَضِبْتُ لَعَنْتُ وَ لَعْنَتِی تَبْلُغُ السَّابِعَ مِنَ الْوَرَى» الکافی، ج2، ص275.
بحارالانوار، ج74، ص412.
«إِذَا التَّاجِرَانِ صَدَقَا بُورِکَ لَهُمَا فَإِذَا کَذَبَا وَ خَانَا لَمْ یُبَارَکْ لَهُمَا وَ هُمَا بِالْخِیَارِ مَا لَمْ یَفْتَرِقَا فَإِنِ اِخْتَلَفَا فَالْقَوْلُ قَوْلُ رَبِّ السِّلْعَةِ أَوْ یَتَتَارَکَا» الکافی، ج5، ص174.
الامالی للصدوق، ج1، ص398.
بحارالانوار، ج101، ص293.
همان، ج73، ص359.
الکافی، ج4، ص55.
همان، ج2، ص325.
میزان‌الحکمة، ح1828.
ارشادالقلوب، ج1، ص174.
الکافی، ج5، ص162.
بحارالانوار، ج22، ص453.
«اَلسَّیِّدُ عَلِیُّ بْنُ طَاوُسٍ فِی فَلَاحِ السَّائِلِ، أَرْوِی بِحَذْفِ الْإِسْنَادِ عَنْ سَیِّدَةِ النِّسَاءِ فَاطِمَةَ ابْنَةِ سَیِّدِ الْأَنْبِیَاءِ (ص) وَ عَلَى أَبِیهَا وَ بَعْلِهَا وَ بَنِیهَا: أَنَّهَا سأَلَتْ أَبَاهَا مُحَمَّداً (ص) فَقَالَتْ یَا أَبَتَاهْ مَا لِمَنْ تَهَاوَنَ بِصَلَاتِهِ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ قَالَ یَا فَاطِمَةُ مَنْ تَهَاوَنَ بِصَلَاتِهِ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِخَمْسَ عَشْرَةَ خَصْلَةً سِتٌّ مِنْهَا فِی دَارِ الدُّنْیَا وَ ثَلَاثٌ عِنْدَ مَوْتِهِ وَ ثَلَاثٌ فِی قَبْرِهِ وَ ثَلَاثٌ فِی الْقِیَامَةِ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ فَأَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ فِی دَارِ الدُّنْیَا فَالْأُولَى یَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَکَةَ مِنْ عُمُرِهِ وَ یَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَکَةَ مِنْ رِزْقِهِ وَ یَمْحُو اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ سِیمَاءَ الصَّالِحِینَ مِنْ وَجْهِهِ وَ کُلُّ عَمَلٍ یَعْمَلُهُ لَا یُؤْجَرُ عَلَیْهِ وَ لَا یَرْتَفِعُ دُعَاؤُهُ إِلَى السَّمَاءِ وَالسَّادِسَةُ لَیْسَ لَهُ حَظٌّ فِی دُعَاءِ الصَّالِحِینَ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ عِنْدَ مَوْتِهِ فَأُولَاهُنَّ أَنَّهُ یَمُوتُ ذَلِیلاً وَالثَّانِیَةُ یَمُوتُ جَائِعاً وَالثَّالِثَةُ یَمُوتُ عَطْشَاناً [عَطْشَانَ] فَلَوْ سُقِیَ مِنْ أَنْهَارِ الدُّنْیَا لَمْ یَرْوَ عَطَشُهُ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ فِی قَبْرِهِ فَأُولَاهُنَّ یُوَکِّلُ اللَّهُ بِهِ مَلَکاً یُزْعِجُهُ فِی قَبْرِهِ وَالثَّانِیَةُ یُضَیَّقُ عَلَیْهِ قَبْرُهُ وَالثَّالِثَةُ تَکُونَ الظُّلْمَةُ فِی قَبْرِهِ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ فَأُولَاهُنَّ أَنْ یُوَکِّلَ اللَّهُ بِهِ مَلَکاً یَسْحَبُهُ عَلَى وَجْهِهِ وَالْخَلاَئِقُ یَنْظُرُونَ إِلَیْهِ وَالثَّانِیَةُ یُحَاسِبُهُ حِسَاباً شَدِیداً وَالثَّالِثَةُ لَا یَنْظُرُ اللَّهُ إِلَیْهِ وَ لَا یُزَکِّیهِ وَ لَهُ عَذَابٌ أَلِیمٌ» مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج3، ص23.
ذخائر العقبی، ج8، ص13.
قصه مدینه، علی نظری منفرد.

منبع: سخن آرا 5 نیایش های قرآنی (ایام تبلیغی ماه مبارک رمضان در سخنرانی های حجت الاسلام دکتر رفیعی)